Świadomość prawna społeczeństwa wzrasta i coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z tego, że zawarcie małżeństwa poza zmianami w życiu osobistym powoduje wiele innych konsekwencji, w szczególności właśnie w zakresie posiadanego majątku. Co raz częściej zdarza się więc, że młode małżeństwa rezygnują z tworzenia wspólnego majątku dorobkowego spisując intercyzę. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele jednakże do najbardziej oczywistych można zaliczyć: spory majątek jednego z małżonków, którego dorobił się lub odziedziczył jeszcze przed ślubem albo chęć zabezpieczenia się na wypadek rozwodu. Bywa również tak, że decyzja w tej sprawie wcale nie leży po stronie przyszłych małżonków, a głównymi jej prowodyrami są rodzice, którzy przekazując własnemu dziecku mieszkanie czy samochód w prezencie chcą, aby w razie niepowodzenia małżeństwa, majątek ten nie został podzielony przy rozwodzie. W związku z powyższym warto zastanowić się jak będzie wyglądała kwestia naszego majątku po zawarciu małżeństwa i czy nie warto zawrzeć wcześniej stosowną umowę z przyszłym małżonkiem.
Na podstawie całokształtu uregulowań Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jesteśmy w stanie stworzyć definicję małżeństwa zgodnie, z którą jest to powstały z woli małżonków, w sposób sformalizowany, trwały związek kobiety i mężczyzny, będący również stosunkiem prawnym o charakterze wzajemnym. Wiąże małżonków w sferze ich stosunków osobistych a także majątkowych, bowiem zgodnie z polskim prawem z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje ustawowa wspólność majątkowa. Jest to jednoznaczne z tym, iż od tej chwili wszystko czego małżonkowie się dorobią stanowić będzie ich wspólną własność. Poczynając od zakupionego mieszkania, na ekspresie do kawy kończąc. Możemy powyższą wspólność majątkową również ograniczyć zawierając stosowną umowę majątkowa małżeńską zwaną potocznie intercyzą.
Ustawodawca wiedząc o tym, jak ważnym dla każdego prawem jest konstytucyjnie chronione prawo własności przewidział w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, że majątek posiadany przed zawarciem małżeństwa oraz niektóre składniki majątku nabyte w czasie jego trwania stanowić będą zawsze tzw. majątek osobisty do którego współmałżonek nie może rościć sobie żadnych praw. Mogą to być przede wszystkim rzeczy odziedziczone, otrzymane w formie darowizny, kupione za pieniądze, uzyskane ze sprzedaży majątku osobistego, jak również prawa niezbywalne, w rodzaju praw autorskich czy alimentów.
Intercyza (rozdzielność majątkowa) czyli jedna z kilku istniejących w polskiej przestrzeni prawnej umów małżeńskich jest jednoczesnym i dobrowolnym oświadczeniem woli przyszłych małżonków, którzy zgodnie rezygnują z tworzenia wspólności majątkowej. Termin ten jest zatem zarezerwowany dla umowy przedślubnej, która będzie wywoływała skutki wyłącznie względem majątku przyszłego. Jeżeli przyszli małżonkowie postanowili, że chcą mieć rozdzielność majątkową, należy sporządzić odpowiedni akt notarialny, który nabierze mocy prawnej w dniu ślubu. Wówczas każdy z małżonków zachowa zarówno majątek nabyty przed ślubem jak i ten nabyty później. Gdyby jednak z jakichś powodów do ślubu nie doszło, dokument jest nieważny.
Intercyza ma niewątpliwie swoje plusy takie jak możliwość samodzielnego i nieograniczonego rozporządzania całym swoim majątkiem, możliwość zaciągnięcia kredytu bez zgody drugiej osoby albo też zwolnienie z odpowiedzialności za długi małżonka. W przypadku ewentualnego rozwodu można również uniknąć walki o majątek przed Sądem. Jak każda umowa cywilnoprawna intercyza ma również swoje minusy a mianowicie trzeba liczyć się z tym, że małżonkowie nie będą mogli wspólnie rozliczać się z urzędem skarbowym tak jakby miało to miejsce przy wspólności majątkowej, w grę wchodzi zatem utrata często niemałych pieniędzy. Jest to szczególnie wysoce niekorzystne w sytuacji gdy jeden z małżonków osiąga znacznie wyższe dochody od drugiego. Ponadto w razie starań o kredyt, z całą pewnością bank znacznie mniej korzystnie oceni zdolność kredytową każdego z małżonków, aniżeli gdyby byli brani pod uwagę wspólnie.
Szczególnym rodzajem rozdzielności majątkowej jest tzw. rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu intercyzy. W razie ustania wspólności majątkowej np: po rozwodzie dorobek każdego z małżonków zostaje obliczony według zasad określonych w umowie, a w razie ich braku według zasad określonych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. W przypadku nierównej wartości dorobków, małżonek którego dorobek jest mniejszy będzie mógł żądać jego wyrównania. Ten rodzaj intercyzy jest sprawiedliwy szczególnie w przypadku kiedy jeden z małżonków przez kilka lat nie pracował zawodowo, oddając się w tym czasie opiece nad wspólnymi dziećmi, dlatego też dorobił się mniejszego majątku. Jeśli dochodzi do rozwodu, małżonek taki nie pozostaje stratny, bowiem dochodzi do wyrównania dorobków jego i współmałżonka.
Stereotypy na temat intercyzy budzą często negatywne emocje, tymczasem może warto potraktować ten instrument prawny jako regulator rodzinnego budżetu? Tym bardziej, że zawsze można zmienić jego zakres bądź też całkowicie z niego zrezygnować.