Jak stanowi art. 117 kodeksu cywilnego wszystkie roszczenia majątkowe z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie- ulegają przedawnieniu. Oznacza to, że po upływie ustawowego terminu przedawnienia, ten przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego spełnienia.
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw istotnie zmodyfikowała zasady przedawnienia cywilnoprawnych roszczeń majątkowych. Zmianom uległa przede wszystkim długość terminu przedawnienia i zasady przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom przeciwko konsumentom.
Dotychczas znane Nam były trzy ogólne terminy przedawnienia roszczeń tj. ogólny termin przedawnienia wynoszący 10 lat, termin przedawnienia roszczeń o świadczenie okresowe oraz termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, który wynosił 3 lata, a także termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, który również wynosił lat 10.
Na mocy wspomnianej już nowelizacji kodeksu cywilnego skróceniu uległy oba terminy 10 letnie. Obecnie wynoszą one lat 6. Roszczenia o świadczenie okresowe należne w przyszłości oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się natomiast bez zmian, z upływem 3 lat.
Zmiana, jaką wprowadzono do polskiego porządku prawnego dotyczy także sposobu liczenia terminu przedawnienia, a mianowicie jego upływ, za wyjątkiem terminów krótszych niż 2 lata, będzie przypadał zawsze na ostatni dzień roku kalendarzowego, co oznacza, że w niektórych przypadkach ulegnie nieznacznemu wydłużeniu.
Zaostrzony został, jak już wspomniano również reżim przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom przeciwko konsumentom. Nowością jest wprowadzenie nieznanej Nam dotąd zasady uwzględnienia przedawnienia roszczenia z urzędu. Dotychczas bowiem, uwolnienie się od przysługujących względem Nas roszczeń możliwe było wyłącznie na zarzut przedawnienia. Obecnie Sąd obowiązany jest badać z urzędu do czy w danej sprawie doszło już do przedawnienia roszczenia, czy też nie. W wyjątkowych jednak wypadkach, po rozważeniu interesów stron, z których jedna jest konsumentem Sąd, biorąc pod uwagę względy słuszności, będzie mógł nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia i orzec zgodnie z żądaniami przedsiębiorcy.
Co ważne, nowe terminy mają zastosowanie nie tylko do roszczeń powstałych już po nowelizacji przepisów. Co do zasady, terminy te dotyczą także roszczeń powstałych przed ich wejściem w życie, a jeszcze nie nieprzedawnionych, z takim zastrzeżeniem, że jeśli w przypadku zastosowania nowych przepisów termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, to bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie nowej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie nowej ustawy nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to wówczas przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.